نورونهای آینهای (به انگلیسی: Mirror neurons) نورونی است که هنگامی که جانور عملی را انجام میدهد و نیز هنگامی که مشاهده میکند که همان عمل را دیگری انجام میدهد تحریک میشود. بدینگونه نورون شبیه "آینه" رفتارهای دیگری را کپی میکند، مثل آنکه خودش انجام داده. این نورنها در نخستیها، انسانها، و دیگر ردهها مانند پرندگان دیدهشدهاند. برخی دانشمندان معتقدند که نورونهای آینهای از مهمترین اکتشافات اخیر در زمینه عصبشناسی بودهاند. از آن جمله راماچاندارن، استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، سن دییگو، معتقد است که آنها در فراگیری زبان و تقلید اهمیت زیادی دارند. با وجود این یافتهها، تا کنون هیچ مدل عصبی یا محاسباتی که مورد پذیرش اکثریت باشد، ارائه نشده که توضیح دهد نورونهای آینهای چگونه به اعمال شناختیای مانند تقلید کمک میکنند.
محققان مرکز داروهای بیولوژیک در لوگزامبورگ که در دانشگاه این شهر قرار دارد، موفق شده اند از سلول های پوست موش برای رشد و ایجاد نورون های مغزی استفاده کنند. این نخستین بار نیست که چنین خبری در دنیای پزشکی منتشر می شود، اما این بار بر خلاف دفعات پیش، نورون ها پایداری بسیار بیشتری از خود نشان داده اند.
گروه تحقیقات مرکز بیولوژیک لوگزامبورگ با سرپرستی پروفسرو Jens Schwamborn و Kathrin Hemmer مشغول اجرای ایده جایگزینی سلولی برای درمان بیماری های مرتبط با مغز و اعصاب هستند. در این روش نورون هایی سالم جایگزین نورون های از کار افتاده یا مشکل دار می شوند. البته تا رسیدن به نقطه ای که بتوان این روش را بر روی انسان آزمایش کرد راه زیادی باقی مانده است اما پروفسور شوارمبورن از محققان ارشد در این تحقیق در رابطه با این موفقیت گفته: «من اطمینان دارم که در آینده از روش جایگزینی سلولی برای درمان بیماران استفاده خواهد شد. نتیجه تحقیقات ما قدمی بلند در این وادی بوده است.»
در بازه زمانی شش ماهه که از نورون های تولیدی در مغز استفاده شد، نتیجه موفقیت آمیز بوده است. در این صورت، می توان گفت امکان درمان بیماران مبتلا به پارکینسون از طریق جایگزینی سلول ها ممکن خواهد شد.
در پارکینسون، نورون های مغزی که وظیفه انتقال دستورات را دارند، ناکارامد شده یا از کار می افتند.
در آزمایش های انجام شده بر روی موش ها هیچ اثر جانبی حتی تا شش ماه پس از جایگزینی سلولی نورون ها مشاهده نشده است. در واقع بر خلاف تصور با اینکه نورون های جایگزین شده وارد شبکه پیچیده مغز شده اند، به خوبی و به صورت نرمال وظایف خود را انجام داده، به بخش های مختلف مغز متصل شده اند و سیناپس های تازه ای که نقطه اتصال نورون ها با هم هستند را به وجود آورده اند.
منابع:wikipedia.org و kharazmi.org