دهکده بیوگرافی - بیوگرافی شاعران - برترین ها

دهکده بیوگرافی - بیوگرافی شاعران - برترین ها,بیوگرافی شعرای ایرانی,بیوگرافی ملک شعرای بهار,بیوگرافی شعرای افغانستان,بیوگرافی شعرای ایران,بیوگرافی شعرا,بیوگرافی علامه شعرانی,بیوگرافی ...

خلاصه زندگینامه رودکی سمرقندی

خلاصه زندگینامه رودکی

خلاصه زندگینامه رودکی

بوی جوی مولیان آید همی --- یاد یار مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی راه او --- زیر پایم پرنیان۱ آید همی

آب جیحون از نشاط روی دوست --- خنگ۲ ما را تا میان آید همی

ای بخارا! شاد باش و دیر زی --- میر زی تو شادمان آید همی

میر ماه است و بخارا آسمان --- ماه سوی آسمان آید همی

میر سرو است و بخارا بوستان --- سرو سوی بوستان آید همی

ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودکی در هشت سالگی قرآن را از حفظ بود و از شاعران متولد ۲۴۴ هجری قمری، رودک - درگذشت  ۳۲۹ هجری قمری ، پنجکنت نخستین شاعر مشهور پارسی سرای حوزه تمدن ایرانی در دوره سامانی در سده چهارم هجری قمری و استاد شاعران این قرن در ایران است. در اشعار رودکی با باور به ناپایداری و بی وفایی جهان، اندیشه غنیمت شمردن فرصت و شادی روبه رو می شویم.

از هم عصران رودکی ،منجیک ترمذی و پس از او فرخی (429 ق) استاد موسیقی زمانه خویش بودند. شاعران، معمولاً قصیده هایشان را با ساز و در یکی از سبک های موسیقی می خواندند. هرکس که صدایی زیبایی نداشت یا موسیقی نمی دانست، از راوی می خواست تا شعرش را را بخواند. رودکی، شعرش را با ساز می خواند .

با گذشت زمان آوازه رودکی به دربار سامانیان رسید و نصربن احمد سامانی (301 ـ 331 ق) او را به دربار آورد. برخی بر این عقیده اند که وی قبل از نصربن احمد به دربار سامانیان رفته است، که وی در آنجا بزرگترین شاعر دربار سامانی شد. در آن روزگار در محیط ادبی، علمی، اقتصادی و اجتماعی فرارود، آن چنان تحولی شگرف روی داده بود که دانش پژوهان، آن دوره را دوران نوزایی (رسانس) ایرانی می نامند.

رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی گوی و پدر شعر پارسی می دانند چون قبل از وی کسی دیوان شعر نداشته است و این از نوشته های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی- ابوحاتم رازی برداشت می گردد. ریچارد فرای بر این عقیده بود که رودکی در تغییر خط از خط پهلوی به خط فارسی نقش داشته است. از تمام آثار رودکی که گفته می شود بیش از یک میلیون و سیصد هزار بیت و نیز شش مثنوی بوده است، فقط ابیاتی پراکنده به همراه چند قصیده، غزل و رباعی باقی مانده است. تعداد بیت های باقی مانده از رودکی را ۱۰۴۷ بیت گزارش می کنند.

بعضی افراد می گویند که رودکی از آغاز نابینا بوده است، اما با بررسی پروفسور گراسیموف بر جمجمه و استخوان های وی مشخ شد که در دوران پیری با فلز گداخته ای چشم وی را کور کرده اند.
از آثار رودکی بر گاه گاهی مشخص می شود که به مذهب اسماعیلی گرایش داشته است؛ شاید یکی از علت های کور شدن او در روزگار پیری، به همین علت باشد.

همین طور، هیچ بعید نیست که پس از خلع امیر قرمطی، رودکی را نیز به سبب هواداری از قرمطیان و بی اعتنایی به مذهب رایج زمان کور کرده باشند.
آنچه معلوم است زندگی صاحب قرآن ملک سخن ابوعبدالله جعفر بن محمد رودکی سمرقندی در رمز و راز پوشیده شده است و با این که بیش از هزار و صد سال از مرگ وی گذشته است، هنوز معماهای زندگی وی حل نشده باقی مانده است و پرده ای ابهام بر روی زندگی او سایه افکنده است.

ویژگی های سروده ها

سبک شعری رودکی، سبک خراسانی است. ویژگی های سبک خراسانی در شعر رودکی کاملا معلوم است و به همین دلیل می توان وی را نماینده تام این سبک از شعر فارسی دانست.

اگر چه سروده های او در دایره ادبیات غنایی و بعضاً تعلیمی جای می گیرد، اما اندکی تأمل در شعر او نشان می دهد که وی از داستان ها و موضوعات حماسی، به خوبی آگاهی داشته و با مهارت تمام توانسته است این مسئله را در شعر خود بازتاب دهد. جدا از این، شعر رودکی نشان دهنده حال و هوای حماسی آن روزگار است که بر جامعه سایه افکنده بود. رودکی اغلب در توصیفات غنایی از عنصر حماسه استفاده کرده و به این وسیله به شعر خود صلابت معنایی بخشیده است.

یکی از مهارت های رودکی بهرمندی از صور خیال، از جمله تشبیه و استعاره در اشعارش است، تصاویری که رودکی در اشعارش بهره گرفته است، بر خلاف شعرای دیگر سبک خراسانی، متحرک و جاندار می باشد. در میان تصویرهای گوناگون، تشبیه یکی مهم ترین نوع تصاویری است که رودکی بدان علاقمند بوده است. با بررسی هایی که کارشناسان از سرودهای رودکی به عملآورده اند، اکثر تشبیهات وی از نوع حسی به حسی و عقلی به حسی می باشد که در انواع مختلف آن، از جمله: تشبیه مضمر، تفضیل و… به کار رفته است.

مفاخره یا خودستایی از مضامین رایج در شعر فارسیمی باشد. رودکی سمرقندی نیز از این موضوع بهره برده است. او گاه به شعر خود می بالد و در ستایش شعر خود، او بر خصایصی چون اعتدال کلام، محتوای اشعار، تأثیر و قبول آن و شهرت و فراگیر شدنش تأکید می کند.

نمونه ای از رباعی رودکی

واجب نبود به کس بر، افضال و کرم --- واجب باشد هر آینه شکر نعم

تقصیر نکرد خواجه در ناواجب --- من در واجب چگونه تقصیر کنم؟

آثار

ابیات او در گزارش های رشیدی سمرقندی، جامی در بهارستان، نجاتی و شیخ منینی و مؤلفان (حبیب السیر) و (زینت المجالس) و مفتاح التواریخ در همه و همه تعداد ابیات رودکی بیش از یک میلیون محاسبه کرده اند که آمار ارائه شده اندکی در شمار با هم متفاوت است.

سندبادنامه

از دیگر آثار رودکی می توان به سندبادنامه اشاره کرد. اثر سندبادنامه هم در اصل، هندی بوده که از عصر ساسانیان به ایران وارد شده و از ایران به ادبیات عرب و اروپا راه یافته است. سندبادنامه در دوره سامانیان به فرمان نوح بن نصر سامانی به فارسی ترجمه گشت. هم اکنون تنها یک سندبادنامه دردست داریم که نوشته سمرقندی می باشد و اصل آن نوشته ابوالفوارس قنازری است.

کلیله و دمنه

مهم ترین کار رودکی به نظم در آوردن کلیله و دمنه است که متاسفانه این اثر گران قدر مانند سایر آثار و مثنوی های رودکی گم شده است و از آن  ابیاتی پراکنده بیشتر در دست نیست. از ادبیات پراکنده ای که از منظومه کلیله و دمنه و سایر مثنوی های رودکی باقی مانده است می توان فهمیند که صاحب قران ملک سخن لقبی برازنده او بوده است.  و به همین دلیل است که در دربار سامانیان، قدر و مرتبه ای داشته که شاعران بعد از او همیشه آرزوی روزگار او را داشتند.

نمونه ای از اشعار رودکی سمرقندی

ای آنکه غمگنی وسزاواری --- وندر نهان سرشک همی باری

از بهر آن کجا برم نامش --- ترسم زبخت انده و دشواری

رفت آنکه رفت، و آمد آنک آمد --- بود آنچه بود، خیـره چه غم داری؟!

هموار کرد خواهی گیـتی را؟ --- گیـتی است« کی پذیـرد همواری؟

مستی مکن که نشنود اومستی --- زاری مکن که نشنود او زاری

شو تا قیـامت آیـد زاری کن --- کی رفته را به زاری باز آری؟

آزار بیـش بیـنی زیـن گردون --- گر تو به هر بهانه بیـازاری

گویـی گماشته ست بلایـی او --- بر هر که تو دل بر او بگماری

ابری پدیـد نی و، کسوفی نی --- بگرفت ماه و گشت جهان تاری

فرمان کنی و یـا نکنی، ترسم --- بر خویـشتن ظفرندهی باری

تا بشکنی سپاه غمان بر دل --- آن به که می بیـاری و بگساری

اندر بلای سخت پدیـد آرند --- فضل و بزرگ مردی و سالاری

منابع: زندگینامه رودکی (ویکی پدیا) , زندگینامه رودکی (بیتوته )

زندگینامه پروین اعتصامی

زندگینامه پروین اعتصامی

به اختصار

پروین اعتصامی، شاعره نامدار معاصر ایران از شاعران قدر اول زبان فارسی است که با تواناترین شعرای مرد ، برابری کرده و به گواهی اساتید و سخن شناسان معاصر گوی سبقت را از آنان ربوده است.

رمز توفیق این شاعرارزشمند فرهنگ و ادب فارسی، علاوه بر استعداد ذاتی؛ معجزه تربیت و توجه پدر اوست .

یوسف اعتصام الملک در 1291 هـ.ق در تبریز به دنیا آمد. ادب عرب و فقه و اصول و منطق و کلام و حکمت قدیم و زبانهای ترکی و فرانسه را در تبریز آموخت و در لغت عرب احاطه کامل یافت. هنوز بیست سال از عمرش نرفته بود که کتاب (قلائد الادب فی شرح اطواق الذهب) را که رساله ای بود در شرح یکصد مقام از مقامات محمود بن عمر الزمخشری در نصایح و حکم و مواعظ و مکارم اخلاق به زبان عربی نوشت که بزودی جزء کتابهای درسی مصریان قرار گرفت. چندی بعد کتاب (ثورة الهند یا المراة الصابره) او نیز مورد تحسین ادبای ساحل نیل قرار گرفت .
کتاب (تربیت نسوان) او که ترجمه (تحریر المراة) قاسم امین مصری بود به سال 1318 هـ.ق انتشار یافت که در آن روزگار تعصب عام و بیخبری عموم از اهمیت پرورش بانوان ، در جامعه ایرانی رخ می نمود.

پروین اعتصامی

رخشنده ی اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز - درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر زن ایرانی است که از او با عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» یاد می‌شود. پروین از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان معاصر ایرانی بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت. پروین اعتصامی از پایه‌گذاران سبک شعر مناظره‌ای است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعارهایش در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده در قالب دیوان اشعار به چاپ رساند. او مدتی نیز در کتاب‌خانه‌ی دانشسرای عالی، به شغل کتابداری مشغول بود و بعد از آن قبل از دومین نوبت چاپ دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه درگذشت و در حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.

پروین اعتصامی با نام اصلی رخشنده در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ هجری شمسی در تبریز زاده شد. او فرزند یوسف اعتصامی، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی و اختر اعتصامی ، از شاعران دوره قاجاریه بود.
او در سال ۱۲۹۱ در هنگامی که ۶ سال داشت به همراه خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد؛ به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت. در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی را زیر نظر پدرش در منزل آموخت و به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت و در سال ۱۳۰۳ تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رسانید. او در تمام سال‌های تحصیلش از دانش‌آموزان ممتاز بود و حتی مدتی در همان مدرسه به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. او هم‌زمان با تحصیل، شعر نیز می‌سرود. پدرش در کودکی اشعاری از حافظ و سعدی را به او می‌داد تا با تغییر قافیه، شعر دیگری بسراید؛ وزن آن را تغییر دهد تا در سرودن شعر تجربه بیندوزد. همچنین پدرش گاهی قطعه‌هایی زیبا و لطیف از کتاب های خارجی (انگلیسی، فرانسوی، ترکی و عربی) جمع می‌کرد و پس از ترجمه آن ها به فارسی، پروین را تشویق می‌کرد تا آن را به صورت شعر درآورد. به طور مثال، یوسف اعتصامی شعر «قطرات سه‌گانه» از تریللو (شاعر ایتالیایی) را ترجمه و در مجله بهار چاپ کرد. سپس پروین با الهام از این سروده، شعر «گوهر و اشک» را سرود.

روز بزرگداشت پروین اعتصامی

به پاس زحمات فراوان پروین اعتصامی در زمینه شعر معاصر ایران و سبک شعر مناظره‌ای، روز بیست و پنجم اسفندماه (۱۶ مارس)، روز بزرگداشت پروین اعتصامی شاعر ایرانی نامگذاری شده است.

دعوت به دربار و دریافت نشان لیاقت

در زمان حیات پروین اعتصامی، دولت به دانشمندان، علما و بزرگان علم وادب، مدال های لیاقت یا نشان‌های دولتی اعطا می‌کرد؛ مدالی که نشانه سپاس و احترام دولت از خدمات علمی و فرهنگی فرد موردنظر است، و سپس دولت آن‌ها را در مراسمی خاص مورد قدردانی قرار می‌داد. در سال ۱۳۱۵، مدال درجه سه لیاقت به پروین داده شد ولی او این مدال را قبول نکرد. او حتی پیشنهاد رضاشاه را برای تدریس ملکه و ولیعهد نپذیرفت زیرا به گفته خودش اعتقداتش اجازه نمی‌داد در چنین مکان‌هایی حاضر شود. او پس از رد کردن مدال لیاقت، شعر «صاعقه ما ستم اغنیاست» را سرود.

 دوران بیماری و مرگ پروین

پروین اعتصامی ، پس از کسب افتخارات فراوان و درست در زمانی که برادرش – ابوالفتح اعتصامی - دیوانش را برای چاپ دوم آن حاضر می کرد ، ناگهان در روز سوم فروردین 1320 بستری شد پزشک معالج او ، بیماری اش را حصبه تشخیص داده بود ، اما در مداوای او کوتاهی کرد و متاسفانه زمان درمان او گذشت و شبی حال او بسیار بد شد و در بستر مرگ افتاد.
نیمه شب شانزدهم فروردین 1320 پزشک خانوادگی اش را چندین بار به بالین او خواندند و حتی کالسکه آماده ای به در خانه اش فرستادند ، ولی او نیامد و …. پروین در آغوش مادرش چشم از جهان فرو بست .
پیکر پاک او را در آرامگاه خانوادگی اش در شهر قم و کنار مزار پدرش در جوار خانم حضرت معصومه (س) به خاک سپردند . پس از مرگش قطعه شعری از او یافتند که معلوم نیست در چه زمانی برای سنگ مزار خود سروده بود . این قطعه را بر سنگ مزارش نقش کردند ، آنچنانکه یاد و خاطره اش در دل مردم نقش بسته است

شعری که بر روی سنگ مزار پروین اعتصامی نوشته شده:

   اینکه خاک سیهش بالین است *** اختر چرخ ادب پروین است

   گر چه جز تلخی ز ایام ندید *** هر چه خواهی سخنش شیرین است

   صاحب آنهمه گفتار امروز *** سائل فاتحه و یاسین است

   دوستان به که ز وی یاد کنند *** دل بی دوست دلی غمگین است

   خاک در دیده بسی جان فرساست *** سنگ بر سینه بسی سنگین است

   بیند این بستر و عبرت گیرد *** هر که را چشم حقیقت بین است

   هر که باشی و ز هر جا برسی *** آخرین منزل هستی این است

   آدمی هر چه توانگر باشد *** چون بدین نقطه رسید مسکین است

   اندر آنجا که قضا حمله کند *** چاره تسلیم و ادب تمکین است

   زادن و کشتن و پنهان کردن *** دهر را رسم و ره دیرین است

   خرم آنکس که در این محنت گاه *** خاطری را سبب تسکین استپ

تهیه در گروه مقاله برترین های جهان

پیوند به بیرون:

زندگینامه پروین اعتصامی - ویکی پدیا

(( امیدوارم از مقاله لذت برده باشید ))

صفحات دهکده بیوگرافی - بیوگرافی شاعران - برترین ها


تعداد صفحات : 8